Dobre zarządzanie w sporcie – co to właściwie jest?
Udostępnij:
W ostatnich latach w środowisku sportowym, ale również wśród decydentów związanych ze sportem, mówi się o dobrym zarządzaniu w sporcie. Ale co to tak naprawdę znaczy?
Analizując literaturę dotyczącą tego tematu, możemy spotkać się najczęściej z angielskim określeniem Good Governance, czyli tłumacząc dosłownie „dobre rządzenie”. W języku polskim termin rządzenie kojarzy się jednak raczej z rządem, czyli Radą Ministrów, a nie z organizacjami biznesowymi czy pozarządowymi. W zasadzie nie istnieje w języku polskim odpowiednik słowa Governance, który miałby podobne znaczenie. Stąd też w większości literatury polskiej spotykamy się raczej z określeniem dobre zarządzanie, pomimo że nie są to określenia równoznaczne.
Good Governance w wąskim kontekście rozumiane jest jako podejmowanie takich decyzji przez decydentów, które nie mają negatywnego wpływu na organizację i jej otoczenie.
W organizacjach sportowych szczególnie duży nacisk w obszarze Good Governance jest kładziony na organizację i jej efektywne działanie, transparentność, przeciwdziałanie patologicznym zachowaniom jak np. doping, match-fixing, nadużycia seksualne, znęcanie się (ang.bullying), nadużywanie władzy, defraudacje. Oznacza to również tworzenie takiej struktury i kultury organizacyjnej, która wspiera pozytywne i efektywne działania, a nie nakłania do szerzenia się postaw czy działań negatywnych.
Od początku XX wieku wiele krajów i międzynarodowych organizacji sportowych wprowadziło zasady lub kodeksy dobrego zarządzania (ang. Principles and Codes of Good Governance). Jednymi z pierwszych tego typu kodeksów był dokument wprowadzony przez Holenderski Komitet Olimpijski w 2005 roku, a także Podstawowe Uniwersalne Zasady Dobrego Zarządzania dla Ruchu Olimpijskiego i Sportowego (ang. Basic Universal Principles of Good Governance of the Olympic and Sports Movement) wprowadzone przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski w 2008 roku. Te dokumenty wskazują drogę organizacjom sportowym, zarówno na poziomie międzynarodowym, krajowym, jak i lokalnym. Dają swego rodzaju punkt odniesienia do tego co jest dobre i należy to wspierać. Z drugiej strony pokazują to co jest złe i w związku z tym organizacje powinny takich działań unikać.
W Polsce też mamy przykład tego typu dokumentu.Jest nim Kodeks Dobrego Zarządzania dla Polskich Związków Sportowych, stworzony w 2018 roku przez ówczesne Ministerstwo Sportu i Turystyki. Kodeks pokazuje wytyczne dla PZS-ów w różnych obszarach. Szerszą analizę tego dokumentu przedstawimy na naszym blogu wkrótce.
Tematy, które często poruszamy w związku z dobrym zarządzaniem koncentrują się na różnych aspektach działania organizacji.
Pierwszym z nich jest najczęściej strategia działania i wyznaczanie wizji czy misji organizacji, a także ustalanie celów organizacji i mierzenie ich osiągania.
Drugim obszarem jest struktura organizacyjna, podział obowiązków czy odpowiedzialności za poszczególne obszary działalności. Szczególnie istotne w tym temacie jest sposób wybierania władz organizacji, procesów demokratycznych, podejmowania decyzji i włączania interesariuszy organizacji. Często pojawia się tu również kwestia kadencyjności i unikania konfliktów interesów.
Trzecim obszarem jest uczciwość czy etyka. Tutaj często odnosimy się do wewnętrznych regulaminów, odpowiedzialności, transparentności, wewnętrznych lub zewnętrznych systemów kontroli działania organizacji. Istotnym zagadnieniem będzie tutaj również stosowanie zasad fair play, przeciwdziałanie dopingowi, match-fixingowi, czy eliminowanie innych patologii w sporcie.
Czwartym obszarem często wyróżnianym w tematyce dobrego zarządzania jest odpowiedzialność społeczna. Szczególnie można tu zwrócić uwagę na ochronę praw sportowców, wpływ infrastruktury i wydarzeń sportowych na środowisko i społeczności, a także zaangażowanie różnych grup interesariuszy.
Na pytanie czym jest dobre zarządzanie w sporcie próbowaliśmy odpowiedzieć na konferencji Good Governance in Sport, która odbyła się 4 czerwca br. w Sofii w Bułgarii. Udział w konferencji wzięli: Komisarz EU Mariya Gabriel, Prezes Europejskiego Stowarzyszenia Zarządzania Sportem Prof. Vassil Girginov oraz przedstawiciele rządów, świata nauki i organizacji sportowych z całej Europy, a także Institute for Sport Governance. W trakcie konferencji zaprezentowany został projekt ACTION, w którym zespół ISG razem z międzynarodowymi ekspertami i przedstawicielami agencji rządowych przygotowuje wspólny Kodeks Good Governance dla Federacji Sportowych w Europie.
Ten artykuł jest początkiem cyklu, który będzie przedstawiał praktyczne wskazówki, jak w prosty sposób wprowadzać zasady Good Governance w organizacjach sportowych. Można to robić niezależnie od skali działania organizacji czy sportu, który reprezentują.
Warto przeczytać
Basic Universal Principles of Good Governance of the Olympic and Sports Movement – International Olympic Committee IOC Basic Universal Principles of Good Governance
Kodeks Dobrego Zarządzania dla Polskich Związków Sportowych Kodeks Dobrego Zarządzania
Autor: dr Grzegorz Botwina
