,,Jaką organizacją chcemy być?” – podsumowanie spotkania liderów CSR

W zeszłym tygodniu w siedzibie ISG gościliśmy grono ekspertów, menedżerów pracujących w obszarze sportu w celu omówienia kluczowych trendów w obszarze CSR, ESG i zrównoważonego rozwoju w organizacjach sportowych w Polsce. Jesteśmy bardzo wdzięczni za przyjęcie naszego zaproszenia, ponieważ będące efektem ponad dwugodzinnej dyskusji wnioski stanowią dla nas źródło bardzo wielu cennych obserwacji. Czego między innymi dowiedzieliśmy się od naszych gości? 

Tendencje CSR / ESG w polskim sporcie

Jedno z kluczowych pytań zadanych podczas naszego spotkania dotyczyło zaobserwowanych zmian i tendencji w obszarze odpowiedzialności społecznej polskich organizacji sportowych na przestrzeni ostatnich 5 lat. Eksperci zgodnie zaznaczali, że z pewnością można mówić o poprawie i wzroście zainteresowania tą tematyką zarówno przez kluby/związki, jaki i podmioty sponsorujące polski sport. Wciąż zainteresowanie to ma jednak przede wszystkim charakter indywidualnych oraz nieujętych w wieloletnie strategie inicjatyw, które faktycznie potrafią przynosić duże korzyści, natomiast nie zawsze budują fundamenty pod przyszłościową działalność. Są jednak obszary, w których długoterminowe działanie jest jak najbardziej widoczne, dzięki czemu ich znaczenie dla funkcjonowania klubu/związki systematycznie rośnie, a wpływ coraz częściej odczuwany jest przez kluczowych interesariuszy. O jakich obszarach mowa?

Inkluzywność 

Organizacje sportowe coraz mocniej stawiają na szeroko rozumianą inkluzywność. Kluby zachęcane przez ligi oraz polskie związki sportowe systematycznie uruchamiają w swoich strukturach sekcje przeznaczone dla niedoreprezentowanych grup społecznych w sporcie, takich jak kobiety, osoby niepełnosprawne czy ludzie starsi. Napływ kapitału zagranicznego wiąże się także z coraz większym naciskiem na otwieranie klubów, a w szczególności akademii, na przedstawicieli obecnych w Polsce mniejszości narodowych oraz grup imigrantów. 

Zorganizowana działalność non-profit

Bardzo wartościowym trendem zaobserwowanym przez zaproszonych ekspertów była coraz silniejsza strukturyzacja działalności charytatywnej i non-profit. Organizacje podchodzą do niej na dwa sposoby. 

Pierwszy, stosowany przez mniejsze podmioty, polega na podejmowaniu długoterminowych współprac z wyspecjalizowanymi fundacjami, które w zamian za pomoc przy organizacji wydarzeń sportowych otrzymują możliwość zbierania środków od kibiców i promocji swoich działań poprzez środki przekazu organizacji sportowej. Tak skonstruowany barter jest niewątpliwie korzystny dla obu stron, dzięki czemu stanowi doskonałe rozwiązanie dla podmiotów, które ze względu na ograniczenia w zasobach ludzkich i materialnych, nie zawsze mają możliwość samodzielnej organizacji regularnej działalności pożytku publicznego. 

Drugi z zaobserwowanych sposobów to tworzenie przez większe organizacje sportowe własnych fundacji, działających w lub bezpośrednio obok ich struktur. Pozwala to na wygodne wykorzystanie zasobów organizacji przy jednocześnie rosnącej autonomii fundacji, dzięki czemu działalność non-profit wpływa korzystnie na wizerunek całej organizacji, ale nie angażuje niepotrzebnie kadr decyzyjnych. 

Rosnące znaczenie sponsorów 

Sponsorzy będący dużymi podmiotami komercyjnymi są świadomi rosnącej presji na wdrażanie działalności w zakresie CSR/ESG, przez co sami stawiają sponsorowanym organizacjom sportowym coraz większe wymagania w tym obszarze. Kluczowym zjawiskiem jest jednak coraz częściej dostrzegane ,,wychodzenie z inicjatywą”. Sponsorzy otwierają się na wcześniej niezauważane dyscypliny sportowe, proponują własne pomysły na odpowiedzialne działania i przekazują coraz większe środki na działalność fundacji. Sponsor już nie tylko wymaga, ale także uczy oraz wspiera. 

Wyzwania z wdrażaniem odpowiedzialności

Mimo zaobserwowanych pozytywnych tendencji, procesowi wdrażania zasad odpowiedzialności społecznej w polskim sporcie wciąż stoi na przeszkodzie kilka kluczowych problemów.

Mentalność

• W Polsce rywalizacja klubowa nie ogranicza się jedynie do kwestii czysto sportowych, co skutkuje brakiem chęci współpracy i podejmowania zorganizowanych działań przez negatywnie nastawione do siebie organizacje,
• Kibiców jako głównych interesariuszy interesuje przede wszystkim wynik sportowy, a klub postrzegany jest wyłącznie przez pryzmat pierwszej drużyny, co skutkuje dużym oporem tej społeczności wobec jakichkolwiek pozasportowych działań w momencie, gdy dany klub nie osiąga satysfakcjonujących wyników sportowych, 
• Działania CSR-owe wciąż traktowane są przez zarządy jako dodatkowy koszt, a nie potencjalny zysk, 
• Występuje duży opór ze strony osób od wielu lat zaangażowanych w działalność klubu, którzy nie chcą zmieniać jego charakteru i wartości, będących często nieaktualnymi. 

Braki systemowe

• Nie istnieje mechanizm kontrolny w obszarze CSR dla większości dyscyplin sportowych,
• Podczas spotkań kadr zarządzających klubów poruszane są głównie kwestie finansowe i organizacyjne,
• Bardzo rzadko ze strony ligi występują jakiekolwiek założenia CSR-owe,
• Brakuje odpowiednio przygotowanych programów pomocowych ze strony ministerstwa,
• Kluby nie planują, ponieważ nie pozwala im na to brak stabilności finansowej. 

Brak liderów

• Polskie związki sportowe oraz ligi zawodowe nie wykorzystują swojego potencjału do organizacji oraz inspirowania działań CSR-owych,
• Organizacje wyższego szczebla same rzadko przyjmują długoterminowe strategie oraz polityki, mimo znacznie większej stabilności finansowej i mniejszej presji kibiców, 
• Nie są podejmowane inicjatywy o skali międzynarodowej, które mogłyby zapewnić polskim organizacjom dostęp do wartościowych praktyk z bardziej rozwiniętych w tym elemencie państw. 

Zasoby

• Brak zasobów ludzkich – pion administracyjny to często maksymalnie kilka osób, z których niektórzy pracują na zasadzie wolontariatu, 
• Brak zasobów kapitałowych – ze względu na brak dedykowanych środków na działalność CSR-ową organizacje przeznaczają dysponowane środki na doraźne oraz sportowe cele.  

Postrzegane szanse i dobre praktyki z organizacji sportowych w Polsce

Na etapie ,,raczkujących” działań CSR-owych dla każdej organizacji kluczem powinno być postawienie sobie pytania – ,,jaką organizacją chcemy być?”. Braki w zasobach kapitałowych oraz ludzkich to często przeszkody nie do przejścia, natomiast nawet bez nich organizacje mają możliwość budowania swojego indywidualnego charakteru. W oparciu o ten filar dużo łatwiej jest przejść do tworzenia wieloletniej strategii, rozwój marketingu i komunikacji, a także przekonywanie interesariuszy, że jest coś poza wynikiem sportowym. 

Czasami za istotniejsze od klasycznych obszarów CSR, takich jak ochrona środowiska, mogą być uznawane bardziej bieżące i znaczące dla lokalnej społeczności problemy, jak np. rewitalizacja miasta. Co więcej, otwartość wskazana jest także w kontekście zatrudniania w strukturach organizacji osób spoza stricte sportowego środowiska, co pozwala na napływ do branży sportowej świeżego i często innowacyjnego podejścia. 

Niewątpliwą szansą dla polskich organizacji jest także możliwość angażowania się w struktury o międzynarodowym charakterze, które pozbawione uwarunkowań w postaci rywalizacji lokalnej mogą stanowić forum o dużo bardziej obiektywnym oraz rzetelnym charakterze. Wypracowany przez nie katalog dobrych praktyk i baza wiedzy to zasoby niezwykle wartościowe dla mniej doświadczonych organizacji, dlatego ich wykorzystanie może stanowić kluczowy krok w stronę przyspieszenia wzrostu poziomu odpowiedzialności społecznej, 

Podsumowanie

Nasze spotkanie było okazją do wymiany myśli miedzy ekspertami z rozmaitych podmiotów zaangażowanych w polski sport, dzięki czemu uzyskane przez nas wnioski mają przełożenie na niemal każdy obszar jego funkcjonowania. Cieszymy się, że chęć do zabierania głosu była tak duża, ponieważ widać, że temat ten jest potrzebny i pożądany. Mamy nadzieję, że kolejne spotkania w tej tematyce dostarczą nam następną porcję wartościowych wniosków, którymi oczywiście się z Wami podzielimy! 

Bądźcie na bieżąco!