Sierpień 2025 z ISG: sportowiec bez urlopu, CSR jako narzędzie zmiany i perspektywa systemowych reform
Czy zawodowy sportowiec ma prawo do odpoczynku? Czy odpowiedzialność społeczna w sporcie może być czymś więcej niż marketingowym hasłem? Czy raport badawczy może wpłynąć na debatę publiczną i politykę?
W sierpniu 2025 r. zespół Institute for Sport Governance podejmował te i wiele innych pytań, które wciąż pozostają poza głównym nurtem sportowych rozmów w Polsce i Europie. To był miesiąc, w którym nie tylko diagnozowaliśmy wyzwania, ale przede wszystkim pokazywaliśmy, że możliwe są konkretne rozwiązania. Oparte na danych, doświadczeniu i współpracy.
Ochrona socjalna sportowców: systemowa luka, którą trzeba wypełnić
W centrum naszych działań znalazł się temat ochrony socjalnej sportowców wyczynowych, a zwłaszcza tych utrzymujących się ze stypendiów sportowych. W sierpniu opublikowaliśmy serię analiz opartych na wynikach projektu badawczego SOPROS, w którym ISG pełni rolę partnera merytorycznego. Szczególną uwagę zwróciliśmy na kwestie dostępu do urlopu wypoczynkowego, zabezpieczeń chorobowych i praw rodzicielskich.
W Polsce większość sportowców nie jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Oznacza to, że nie przysługują im podstawowe prawa wynikające z kodeksu pracy – takie jak urlop wypoczynkowy, zwolnienie lekarskie czy zasiłek macierzyński. W przypadku kontuzji lub ciąży zawodnicy są zdani na decyzje trenerów i związków sportowych, a nie na przewidywalny, chroniący system.
Wskazaliśmy m.in., że:
- czas pobierania stypendium sportowego nie wlicza się do okresu uprawniającego do zasiłku dla bezrobotnych;
- w wielu przypadkach wysokość stypendium jest niższa niż płaca minimalna;
- brak chorobowego i urlopu rodzicielskiego stawia sportowców w pozycji znacznie bardziej niestabilnej niż innych pracowników.
CSR jako inwestycja społeczna – inspiracje z Indii i światowego żeglarstwa
W sierpniu przyjrzeliśmy się również międzynarodowym dobrym praktykom z obszaru społecznej odpowiedzialności biznesu w sporcie.
Pierwszym przypadkiem była analiza raportu „CSR and Sports in India – The First Decade”, który pokazuje, jak zmieniło się podejście do finansowania sportu w ramach ustawowego obowiązku przekazywania środków na działania społeczne. Choć udział sportu w całości funduszy CSR w Indiach był przez lata marginalny (średnio 1,4%), to rok 2022/23 przyniósł rekordowy wzrost – do poziomu 1,75%. Wartość inwestycji w sportowe inicjatywy społecznej odpowiedzialności sięgnęła 58 milionów euro.
Drugi przykład pochodzi z sektora żeglarstwa. „World Sailing Impact Report 2024” udowadnia, że możliwe jest prowadzenie profesjonalnego sportu z jednoczesną troską o środowisko, inkluzywność i rozwój lokalnych społeczności. Przykłady działań obejmują:
- wprowadzenie łodzi regatowych z napędem elektrycznym,
- wykorzystanie inteligentnych boi GPS zamiast kotwiczenia w celu ochrony ekosystemów morskich,
- realizację programów rozwoju żeglarstwa wśród kobiet i osób z niepełnosprawnościami.
Oba przypadki pokazują, że CSR w sporcie może – i powinien – być traktowany jako długofalowa inwestycja społeczna, a nie jedynie narzędzie wizerunkowe.
Lokalne działania i programy rozwojowe
Na poziomie krajowym sierpień był również miesiącem aktywnego wsparcia inicjatyw lokalnych. Wspieraliśmy informacyjnie start programu certyfikacji Akademii Piłki Ręcznej oraz ogólnopolskiego turnieju „Ręczna na Orliku”, a także prowadziliśmy kampanię informacyjną wokół programu FEMCoach – międzynarodowego szkolenia dla trenerek sportu młodzieżowego.
W publikacjach podkreślaliśmy także znaczenie cyfryzacji w zarządzaniu lokalnym sportem. Wskazywaliśmy, że brak kompetencji cyfrowych i narzędzi technologicznych wciąż blokuje wiele klubów i organizacji przed rozwojem – mimo dostępnych funduszy i gotowych rozwiązań.
Wspieramy ideę rozwoju terytorialnego przez sport, gdzie cyfryzacja, przedsiębiorczość i lokalna innowacja stają się kołem zamachowym nie tylko dla rozwoju sportu, ale i całych społeczności.
Realny wpływ naszych działań
Sierpniowe działania ISG miały wyraźnie zarysowany wpływ na różne grupy interesariuszy:
- zawodnicy i zawodniczki otrzymali dostęp do danych i analiz, które mogą pomóc im w walce o lepsze warunki socjalne,
- trenerki z Polski zyskały możliwość udziału w międzynarodowym programie rozwoju zawodowego,
- decydenci polityczni i urzędnicy otrzymali konkretne argumenty do pracy nad rozwiązaniami systemowymi,
- organizacje sportowe mogły zapoznać się z przykładami dobrych praktyk CSR i cyfryzacji w Europie i na świecie.
Dziękujemy, że jesteście z nami!
