Zatrudnienie w europejskim sporcie. Co skrywają liczby?
Raport „Sport Employment Statistics in Europe 2023” pokazuje, że za wzrostem liczby miejsc pracy w sektorze sportu niekoniecznie idą stabilność, bezpieczeństwo i długoterminowe perspektywy zawodowe.
W świecie sportu często mówimy o rozwoju. Rozwoju infrastruktury, programów, reprezentacji. A powinniśmy mówić także o rozwoju rynku pracy.
Z nowego raportu opublikowanego przez EOSE (European Observatoire of Sport and Employment) dowiadujemy się, że w 2023 roku w sektorze sportu w Europie zatrudnionych było aż 1,96 miliona osób. To wzrost o ponad 32% w porównaniu z 2011 rokiem.
To robi wrażenie. Ale my zadajemy inne pytanie:
Czy ten wzrost buduje zdrowy, sprawiedliwy system? Czy tylko go maskuje?
Liczby, które przyciągają uwagę
Raport obejmuje dane z 27 krajów UE oraz Wielkiej Brytanii. Wśród głównych wskaźników znajdują się:
- 1,96 mln osób pracujących w sektorze sportu w 2023 roku,
- +32,3% wzrost zatrudnienia w porównaniu do 2011 roku,
- 1,11 mln osób pracujących w zawodach związanych bezpośrednio ze sportem i rekreacją,
- 1,44 mln osób zatrudnionych w organizacjach, których głównym celem jest świadczenie usług sportowych (kluby, obiekty, federacje).
Do tego dochodzi widoczny skok zatrudnienia po pandemii – w niektórych segmentach (np. wśród młodych pracowników) zatrudnienie przekroczyło poziom sprzed 2020 roku.
Ale wzrost liczby miejsc pracy to tylko jedna strona medalu.
Wyzwania strukturalne ukryte za wzrostem
Wnikliwa analiza raportu pokazuje, że sportowy rynek pracy w Europie jest głęboko rozproszony, elastyczny i niestabilny – a jego fundamenty pozostają kruche.
Oto niektóre z kluczowych problemów:
- Kobiety pracujące w niepełnym wymiarze pracy: ponad 50% kobiet zatrudnionych w sektorze sportu pracuje na część etatu. W wielu przypadkach nie jest to wybór, a wymuszone ograniczenia wynikające z braku pełnoetatowych ofert, nierówności płacowych lub braku systemowego wsparcia
- Samozatrudnieni: aż 70% trenerów, instruktorów i animatorów sportowych to osoby samozatrudnione. Choć elastyczność może wydawać się atrakcyjna, w rzeczywistości często oznacza brak ubezpieczenia, brak stabilności i niemożność planowania kariery
- Młodzi w niestabilnych formach zatrudnienia: co czwarty pracownik sektora sportowego ma mniej niż 25 lat. To osoby najczęściej zatrudniane na podstawie umów krótkoterminowych, bez jasnych ścieżek rozwoju zawodowego i bez dostępu do mentoringu lub edukacji ustawicznej
- Zatrudnienie poza sektorem sportowym: co zaskakujące, ponad połowa osób z tzw. sportowych zawodów pracuje nie w klubach, związkach czy federacjach, ale w organizacjach, dla których sport jest jedynie dodatkiem: hotelach, szkołach, urzędach czy ośrodkach rehabilitacyjnych. To jeszcze bardziej utrudnia integrację kompetencji i rozwój zawodowy.
Zatrudnienie to nie tylko statystyka. To fundament systemu.
Raport jest dla naszej fundacji sygnałem ostrzegawczym bowiem nie możemy mówić o profesjonalizacji sportu, jeśli:
- ignorujemy warunki pracy jego kluczowych decydentów
- bagatelizujemy brak zabezpieczeń społecznych
- tolerujemy brak spójnych ścieżek kariery
- nie inwestujemy w rozwój kompetencji, tylko opieramy system na „pasjonatach sportu”.
Zbyt długo sektor sportu funkcjonował opierając się o model, w którym pasja zastępuje godne warunki pracy. To nieskuteczne, nieetyczne, niewydajne.
Jeśli chcemy, by sport był prawdziwym narzędziem zmiany społecznej, zdrowotnej i edukacyjnej – musimy zadbać o tych, którzy go tworzą.
Czego potrzebuje europejski sportowy rynek pracy?
W oparciu o dane raportu i doświadczenia eksperckie ISG, cztery kluczowe obszary wydają nam się tymi, które wymagają pilnych reform:
1. Stabilizacja zatrudnienia
Potrzebne są rozwiązania wspierające przejście z samozatrudnienia do form etatowych, tam gdzie to możliwe. Samozatrudnienie nie może być wymuszoną normą.
2. Inwestycja w kompetencje
Sektor wymaga rozwoju programów szkoleniowych, certyfikacji, edukacji formalnej i nieformalnej – szczególnie w zakresie zarządzania, przywództwa, ESG czy inkluzywności.
3. Wsparcie dla młodych
Młodzi specjaliści potrzebują struktury: mentoringu, doradztwa zawodowego, jasnych ról i perspektyw rozwoju. Dziś za często trafiają do sektora „na chwilę” – a nie „na lata”.
4. Spójna polityka zatrudnienia
Państwa członkowskie UE i instytucje unijne muszą tworzyć ramy prawne wspierające zatrudnienie w sporcie – jako sektorze strategicznym, nie tylko rozrywkowym.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Przeczytaj pełną wersję raportu. A jeśli interesuje Cię podobna tematyka to zachęcamy Cię gorąco do odpowiedzenia strony EOSE: www.eose.org.
